GÜZELYURT ARKEOLOJİ VE DOĞA MÜZESİ

1974 öncesi Metropolit binası olarak hizmet gören şimdiki müze binasında, Kıbrıs'ta ve bölgede bulunan kültür varlıkları teşhir edilmektedir. Yapı, müze binasına gereksinme duyulan bir dönemde gerekli tadilat ve onarıma tabi tutulduktan sonra hizmete açılmıştır. Doğa ve Arkeoloji bölümlerini içeren müzenin alt katındaki Doğa bölümünde, kurutulmuş hayvan kolleksiyonunu oluşturan kuş, balık, yılan, tilki, kuzu, kaplumbağa v.s. gibi hayvanlar eğitici amaçlar için teşhir edilmektedir.

Arkeoloji bölümünü oluşturan üst kattaki eski eserler, kronolojik sıra takip edilerek tanzim edilmiştir  (en eskiden yeniye doğru). İlk odanın köşesinde, Kıbrıs'ın ilk sakinleri olarak bilinen Neolotik devir insanlarının kırık parçalar halinde günümüze kadar gelmiş maddi kültür kalıntıları yer almaktdır. Yine bu odada, Tunç devirlerine (eski, orta ve geç tunç devri) ait buluntular teşhir edilmektedir. İkinci ve üçüncü odalarda ise Tumba Tu Skuru höyüğü (yerleşme yeri) buluntuları yer almaktadır.

M.Ö. XVI yüzyıl'dan M.Ö. V. yüzyıl'a kadar buluntu veren yerleşme yeri Prof. Emily Vermeule başkanlığında, Harvard Üniversitesi ile Boston Güzel Sanatlar Müzesi'nin 1971-1974 yılları arasında müştereken yaptıkları sistematik kazılar neticesi açığa çıkarılmıştır. (Ovroz nehrinin kuzey kıyısında yer alan yerleşme yerinin çok az bir kısmı açığa çıkarıldığından  tahribata neden olmamak için ziyarete kapalı tutulmaktadır.) Müzenin geriye kalan diğer iki odasında, Geometrik, Arkaik, Klâsik, Hellenistik, Roma ve Bizans devirlerine ait buluntular teşhir edilmektedir. Bu müzedeki en ilginç buluntu ise, Salamis açıklarında bir tesadüf sonucu bulunan Efes Artemis heykelidir.