Girne'nin kuzey doğusunda yer alan kale, limana hakim durumda ve dikdörtgen planda inşa edilmiştir.

Antik kaynaklar kaleden ilk kez, 1191 yılında Üçüncü Haçlı Seferi esnasında Arslan Yürekli Richard'ın Kıbrıs Kralı Isak Komnen'i yenmesi ve Kıbrıs'ı ele geçirmesi üzerine bahsetmektedir. Kale içi ve çevresinde yapılan araştırmalar, kale tarihini Helenistik Roma devirlerine kadar götürmekle beraber, Girne Kalesi'nin kesin inşa tarihi günümüze kadar belirlenememiştir. Ancak mevcut kalıntılardan orjinal kalenin M.S. VII. yy'da Kıbrıs'a yapılan Arap akınlarına karşı Girne'yi savunmak amacı ile Bizanslılar tarafından inşa edildiği bilinmektedir.

Arslan Yürekli Richard Kıbrıs'ı ele geçirince, adayı önce Templar Şövalyelerine, daha sonra da yeğeni Guy de Lusignan'a (Lüzinyan) sattı. Böylece Kıbrıs'ta üçyüz yıl (1192-1489) kadar sürecek Fransız Lüzinyan saltanatı başlamış oldu.

İlk inşa edildiğinde çok küçük olan Girne Kalesi 1208- 1211 yılları arasında Lüzinyan Kralı olan John d’ İbelin döneminde geliştirilmiştir. Bu dönemde, bazı yerlerde Bizans tahkimatından da yararlanılmak suretiyle kaleye yeni bir giriş kapısı, at nalı ve kare planlı kuleler, ok mazgalları, muhafız odaları ve zindanlar eklenmiştir. Kale, savaş zamanlarında sığınma yeri, barış zamanlarında ise dinlenme yeri olarak kullanılmıştır.

1373 yılındaki Ceneviz saIdırılarında büyük tahribata uğramıştır. 1489 yılından itibaren Venediklilerin savunma planlarına uygun olarak daha da geliştirilerek bugünkü son şeklini almıştır. Bu dönemde kalenin dış çevresine top atışlarına dayanıklı kalın tahkimat duvarları ile top atışı yapabilecek geniş mazgallı kuleler inşa edilmiştir. Kale bittiğinde 1100 yıllarında yapıldığı sanılan Bizans dönemi St. George Kilisesi Kuzey-Batı kulesinin içinde kalmıştı.

1570 yılında Osmanlı ordusuna savaşsız teslim olmuştur. Lüzinyan Kalesine giriş koridorunda Osmanlı Amirali Cezayirli Sadık Paşa'nın mezarı bulunmaktadır. Osmanlı döneminde kalede yapılan ilavelerin tamamı İngiliz sömürge dönemindeki restorasyon çalışmaları sırasında ortadan kaldırılmıştır. İngiliz sömürge döneminde hapishane ve polis okulu olarak kullanılmıştır. 1960-1963 yılları arasında turistik amaçla kullanılmıştır. 1963-1974 yılları arasında ise kısmen turizme açık olan kale, genel anlamda Rum Milli Muhafız Ordusu tarafından askeri amaçlarla kullanılmıştır. 1974 yılından beridir Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğü'nün denetiminde açık bulundurulmaktadır.

 

TANITIM ODASI

Bu bölümde Girne Kalesi ve çevresinin yazı ve resimlerle tanıtımı yapılmaktadır.

                          

ZİNDANLAR - DUNGEONS

Lüzinyan dönemine ait bu zindan odalarında şu anda Kral I. Peter döneminde, 1367-68 yıllarında yaşanmış, gerçek olaylara bağlı kalınarak yapılan canlandırmalar sergilenmektedir.

 

ST. GEORGE KİLİSESİ

12. yy. Bizans yapısı olan kilise Bizans ve Lüzinyan dönemlerinde kale dışında bağımsız bir yapı idi. Venedik döneminde ise bazı değişikliklerle kale içerisine alınmıştır. 

 

Doğu Binaları

VRYSİ YERLEŞİM YERİ CANLANDIRILMASI

Girne’nin yaklaşık 10 km. doğusunda yer alan Vrysi Neolitik köy yerleşim yerine ait canlandırmalar ve burada ele geçen bazı buluntular sergilenmektedir.

VRYSİ'DE NEOLİTİK YAŞAM

Doğal ya da insan eliyle açılmış çukurlar içine inşa edilen Vrysi evleri genellikle yer seviyesinin altında bulunmaktaydı. Köyün yer seviyesi altında olması, kötü iklim şartlarından korunma ve yabancılardan saklanma şeklinde yorumlanmaktadır.

Kazılar sonucu burada tek hücreli (odalı) toplam 17 ev açığa çıkarılmıştır. Yanyana bitişik düzende yapılan bu evlerin aralarında dar geçitler bulunmaktadır.

Yerleşim yerinde bol miktarda seramik parçası, taş lambalar, öğütme taşları yonga taş artıklar, çakmak taşı ile obsidyenden yapılmış aletler, kemik iğneler ve ağırlık taşları bulunmuştur. Burada ayrıca, koyun, keçi, domuz, geyik ve köpek kemiklerinin yanısıra, buğday, arpa, mercimek, zeytin incir ve üzüm kalıntıları da ele geçirilmiştir. Bu buluntulara dayanılarak köyde yaşayan insanların seramik yapmasını bildikleri ve hayvancılık, avcılık, balıkçılık, özellikle de tarımla uğraştıkları anlaşılmıştır.

Vrysi'de gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda ev içleri ve dışında herhangi bir ölü gömme adetine rastlanılmamış ve bir mezarlık alanı tesbit edilmemiştir. Ancak Vrysi yerleşim yeri kazısının tamamlanmadığı göz önüne  lınacak olursa, ileride yapılacak kazılarda ölü gömme adetleri veya diğer buluntularla ilgili yeni veriler elde edilebilecektir.

 

KIRNI MEZARLARI CANLANDIRILMASI

Bu bölümde Erken ve Orta Tunç Dönemlerine ait Kırnı köyünde bulunmuş bir mezar canlandırması ile bu mezarda ele geçen buluntular sergilenmektedir.

 

AKDENİZ MEZAR KAZISI

Bu bölümde Helenistik Dönemden Erken Bizans Dönemine kadar kullanım gören mezarın maketi ve buluntuları sergilenmektedir.

 

     

BATIK GEMİ MÜZESİ

Bu bölümde M.Ö. 300 yıllarına tarihlenen gemi batığı ve buluntuları sergilenmektedir.

 

 

VENEDİK KULESİ

Erken XVI. yy Venedik  Dönemi mimarisi özelliklerini yansıtan kulede şu anda top atışı hazırlığı yapan Venedikli askerler ve benzeri canlandırmalar sergilenmektedir.

 

LUZİNYAN  KULESİ 

Erken Bizans Dönemi tahkimat kalıntılarının üzerine 1208-1211 yılları arasında Kıbrıs Kralı John d’İbelin tarafından inşa ettirilmiştir. Kulede Bizans, İngiliz (Arslan Yürekli Richard)-Lüzinyan-Venedik-Osmanlı ve İngiliz asker canlandırmaları ve bayrakları sergilenmektedir.

 

WILLIAM DREGHORN SERGİ VE KONFEREANS SALONU

Lüzinyan Dönemine (M.S. 1191-1489) ait bu salonda Dr. William Dreghorn’un Girne kentini konu alan özgün resimleri sergilenmektedir.

 

SARNIÇ

Lüzinyan Döneminde yapıldığı sanılan sarnıç o dönemlerde kalenin su ihtiyacını karşılamaktaydı.